Pomoc de minimis – na czym polega i kto może po nią sięgnąć?

Obecnie coraz więcej małych i średnich przedsiębiorstw wspomaga się pożyczkami oraz kredytami bankowymi. Nie tylko instytucje z sektora finansowego wychodzą naprzeciw oczekiwaniom, ale i potrzebom polskich firm. Robi to także rząd, który przygotował dedykowany MSP program, w ramach którego udzielane są gwarancje zabezpieczenia interesów tych podmiotów w przypadku zaciągnięcia przez nie zobowiązania na bieżące funkcjonowanie. Sprawdź, czym charakteryzuje się pomoc de minimis.

Gwarancje rządowe przy kredytach to nic nowego. Dotychczas jednak nie stosowano ich na tak dużą skalę, na jaką zamierza to robić obecna rząd. Przedsiębiorcy, którzy planują sięgnąć po pomoc materialną w banku, powinni poznać specyfikę gwarancji, a także to, w jakich sytuacjach i komu przysługują?

Rola gwarancji rządowych

Rozwiązanie to jest kierowane głównie do małych i średnich firm, które potrzebują dodatkowego zastrzyku gotówki, ale nie są w stanie wykazać w banku wystarczającej zdolności kredytowej. Początki działalności zawsze bywają trudne, a bez regularnego inwestowania, nie można liczyć na rozwój, a co za tym idzie nie jest łatwo osiągnąć konkurencyjność firmy na rynku. W tego rodzaju okolicznościach ludzie biznesu mogą liczyć na państwo, które nie tylko ułatwi otrzymanie potrzebnych środków, ale także zagwarantuje ich spłatę.

Czym są gwarancje kredytowe?

Najprościej wyjaśnić ich rolę na konkretnym przykładzie. Załóżmy, że przedsiębiorca chce zaciągnąć zobowiązanie, ale dla instytucji bankowej nie jest jeszcze na tyle wiarygodny, aby zdecydowała się udzielić mu pomocy. Wówczas pojawia się możliwość współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego, który sprawuje niejako funkcję poręczyciela. Dzięki temu właściciel firmy otrzymuje pieniądze, a w przypadku braku możliwości ich spłaty, robi to za niego gwarant. Oczywiście kredytobiorca będzie w przyszłości zobligowany do rozliczenia się z instytucją udzielającą gwarancji, ale może negocjować z nią warunki zwrotu kapitału wraz z naliczonymi odsetkami.

Gwarancja de minimis – na czym polega?

Jest to wyjątkowa i coraz popularniejsza forma gwarancji kredytowej dla małych i średnich przedsiębiorstw. To rodzaj pomocy publicznej udzielanej przez państwo i co do zasady jest na tyle drobna, że nie zagraża regułom wolnego rynku oraz konkurencyjności. Określono, że wysokość gwarancji de minimis dla jednej firmy w roku, w którym właściciel stara się o pomoc oraz w ciągu poprzednich dwóch lat podatkowych, nie może być wyższa niż 200 tysięcy euro, a w przypadku usług transportowych 100 tysięcy euro. Za okazaną pomoc BGK pobiera rocznie od firmy 0,5% zabezpieczonej kwoty. Gwarancja może objąć maksymalnie do 60% udzielanego kredytu, co stanowi góra 3,5 miliona złotych.

Gwarancja w ramach funduszu

Tak naprawdę główną instytucją gwarantującą depozyty bankowe w naszym kraju jest Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Skupia większość instytucji finansowych w Polsce, a jego głównym zadaniem jest przeprowadzanie restrukturyzacji podmiotów, którym grozi bankructwo. W przypadku upadłości banku lub niewypłacalności kas, BFG dokonuje wypłaty środków gwarantowanych deponentom, gromadzi i przechowuje także wszelkie dane związane z wpłaconymi depozytami. Instytucja ma siedzibę w Warszawie i funkcjonuje na mocy przepisów Ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym. Źródłami dochodu BFG są przede wszystkim roczne opłaty wnoszone przez banki objęte gwarancją, a także zysk z pożyczek, państwowe dotacje lub środki z Narodowego Banku Polskiego.

Na jaką gwarancję może liczyć klient?

Od lat limit gwarantowanych środków jednego deponenta utrzymuje się na równym poziomie, który wynosi równowartość 100 tys euro. Fundusz zobowiązuje się ponadto do wypłacenia należnej kwoty do 20 dni roboczych. Pieniądze są wypłacane jednorazowo, a impulsem do działania jest w tym przypadku ogłoszenie przez instytucję finansową upadłości. Jeśli mamy do czynienia z sytuacją tzw. rachunków łączonych, gdzie każdy ze współposiadaczy ma prawo do uzyskania gwarantowanego kapitału, limit 100 tys euro dotyczy każdego z nich osobno. W grę wchodzą wszystkie rodzaje rachunków, czyli także środki znajdujące się na kontach oszczędnościowych lub lokatach.

BGK a Bankowy Fundusz Gwarancyjny

Do 9 października 2016 r. Bank Gospodarstwa Krajowego był jednym z pomiotów objętych systemem gwarancji w ramach Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. W tym dniu jednak w życie weszły nowe przepisy i kompetencje obu podmiotów zostały podzielone. BGK od tej pory funkcjonuje na podstawie innych regulacji, duże znaczenie odgrywają tutaj bowiem środki publiczne, a nie prywatne. Kapitał Bankowi Gospodarstwa Krajowego zapewnia Minister Finansów, czyli Skarb Państwa. Jednym z najważniejszych aspektów jest w tym przypadku brak tzw. zdolności do upadłości. W praktyce oznacza to więc, że BFG nie miałby podstaw do wypłacenia pieniędzy.

Korzyści dla przedsiębiorców

Pomoc de minimis nie ma postaci dotacji pieniężnej oraz nie wiąże się ponadto bezpośrednio z przekazaniem środków finansowych. Daje jedynie przedsiębiorcy szansę na uzyskanie wysokiego kredytu obrotowego czy inwestycyjnego nawet przy braku wystarczającego zabezpieczenia z majątku firmy. Właściciel działalności gospodarczej nie musi więc zastawiać składników materialnych swojego przedsiębiorstwa na rzecz kredytodawcy czy Banku Gospodarstwa Krajowego. Pomoc de minimis usprawnia także całą procedurę udzielenie wsparcia finansowego (bank nie kontroluje wnioskodawcy już tak dokładnie jak w sytuacji, gdy nie ma gwarancji) oraz powoduje obniżenie marży kredytu.

Warunki do spełnienia

Przedsiębiorcy, którzy chcą otrzymać kredyt z gwarancją de minimis muszą spełnić kilka warunków. Właściciel firmy w pierwszej kolejności powinien zwrócić się z wnioskiem o pomoc do swojego banku. Następnie instytucja sprawdza wszelkie kwestie formalne oraz status materialny potencjalnego kredytobiorcy. Po gwarancję mogą sięgać przedsiębiorstwa, których dane w momencie starania się o kredyt nie znajdowały się w rejestrze bankowym oraz bazach dłużników, w okresie trzech miesięcy poprzedzających złożenie wniosku o wsparcie nie miały przeterminowanego zadłużenia w kwocie powyżej 500 złotych, a także nie były zobligowane do zwrotu pomocy publicznej. Najważniejszym kryterium jest jednak to, że podmiot gospodarczy musi należeć do sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw.

Cel kredytu z gwarancji

Pieniądze uzyskane w ramach zobowiązania kredytowego mogą zostać przeznaczone na bieżące potrzeby przedsiębiorstwa. Mowa między innymi o zakupie towarów, uregulowaniu kwestii wynagrodzeń, zapłaty zaległych składek czy podatków. W grę wchodzą także wszelkie inwestycje, które usprawnią działalność firmy oraz pozwolą się jej rozwija.

Chodzi w szczególności o kredyt obrotowy na zakup samochodów, maszyn i urządzeń, jak i budowę nowej siedziby, remont obecnej albo modernizację dotychczas zajmowanych obiektów.

Inne gwarancje państwowe?

Wsparcie de minimis to nie tylko gwarancja kredytowa. W zakres tego rozwiązania wchodzi bowiem także możliwość zwolnienia danego podmiotu z podatku od nieruchomości, umorzenie odsetek należnych Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, pozyskiwanie środków unijnych na rozwój infrastruktury firmy, a także zwiększenie kompetencji jej pracowników, poprzez organizację szkoleń. Z programu BGK skorzystało już kilkadziesiąt tysięcy polskich firm, a do inicjatywy przyłącza się coraz więcej banków komercyjnych. Rząd już zapowiada rozwój projektu, a także wiele innych atrakcyjnych dla biznesowego środowiska możliwości.